به گزارش تحریریه، هفته گذشته شاهد ارائه برنامه های بدون جزئیات بسیار بلندپروازانه از سوی محمد مخبر فرمانده اقتصادی دولت و علی رستمی مدیرعامل شرکت ملی مس برای جهش در تولید کاتد کشور بودیم که واکنش های زیادی را از طرف محافل کارشناسی به دنبال داشت.

درحالیکه شرکت ملی مس نتوانسته علیرغم حدود 50 هزار تن قراضه خریدن از سقف تولید 300 هزار تن در سال عبور کند، به یک باره شاهد ارائه برنامه های بدون جزئیات و شعاری برای رسانیدن تولید به 1 میلیون تن و حتی 2 میلیون تن هستیم که نشان می دهد تیم اقتصادی دولت به گفتاردرمانی و دادن شعارهای پر زرق و برق مشغول است که روزهای خوبی را نوید نمی دهد و نشان می دهد که برنامه ای عملیاتی برای استفاده از ذخایر ارزشمند مس کشور وجود ندارد.

در یک بررسی کارشناسانه، به خوبی می توان دریافت که مدیریت اعمال شده بر شرکت ملی مس در سال های گذشته نابخردانه بوده و میلیاردها دلار از سود فملی را بر باد داده است و تحلیل مدیران فعلی ملی مس نیز نشان می دهد شاهد ادامه و تعمیق ناکارآمدی گذشته هستیم. اینکه علی رستی با حضور در رسانه ملی عنوان می کند با کشف ذخایر جدید به جایگاه پنجمین دارنده مس جهان تبدیل شده ایم اهمیتی ندارد، زیرا برنامه های ملی مس نشان می دهد که قرار است این ذخایر همچنان در زیر زمین باقی بماند.

اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل پیشین شرکت ملی صنایع مس ایران گفته بود که سرمایه گذاری معادن مس شیلی به ازای تولید هر تن کاتد مس، ۲۲ هزار دلار و در ایران این رقم حدود ۸ هزار دلار است! و فملی طی ۵ سال آتی ۴ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه گذاری می کند و ظرفیت خود را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می دهد. بررسی داده های گذشته نشان می دهد که این ارقام مجهول الهویه همچنان مبنای عملکرد مدیران فملی و تیم اقتصادی سردرگم و آشفته دولت سیزدهم است. فهم دقیقتر بهره وری و هزینه تمام شده برای تولید هر تن کاتد در شرکت ملی صنایه مس ایران، با ارزیابی بهره وری این شرکت در سرمایه گذاری های گذشته قابل ارزیابی فنی و کارشناسانه است.

از سال ۱۳۹۱ تاکنون نزدیک به ۳ میلیارد دلار خرج طرح های توسعه ای در شرکت ملی صنایع مس ایران شده است که نتیجه این سرمایه گذاری سنگین افزایش تولید کاتد به میزان کمتر از 60 هزار تن بوده است که نشان می دهد برای تولید هر تن کاتد بیش از ۳۷ هزار دلار هزینه می شود که با رقم 8 هزار تن فاصله زیادی دارد و اگر بهره وری در رقم هایی ادعایی صحت داشت، تولید کاتد باید به 600 هزار تن می رسید که حتی نصف آن هم محقق نشده است.

با این بهره وری در صنایع ملی مس ایران، برنامه محمد مخبر زمانی محقق می شود که 35 میلیارد دلار در فملی سرمایه گذاری شود که غیرممکن است و با روند دولتی سازی کنونی که رستمی در پیش گرفته است شاهد کاهش در تولید هم خواهیم بود. آیا این اعداد و ارقام برای علی رستمی و محمد مخبر معنای کارشناسانه دارد و یا صرفا به دنبال شعار دادن و طرح موضوعات بدون پشتوانه هستند؟

باتوجه به اینکه کاتد تنها محصول تولیدی ملی مس نیست؛ اگرچه محصول به شدت غالب آن است؛ ضروری است تا مدیران شرکت ملی مس و محمد مخبر فرمانده اقتصادی دولت اطلاعات تکمیلی را منتشر کنند؛ و باید منتشر کنند زیرا فملی یک شرکت بورسی و متعلق به دهها میلیون سهامدار است؛ و میز کسب و کار تحریریه آمادگی دارد در راستای عمل به وظیفه حرفه ای خود، داده های آنها منتشر کرده و در اختیار مخاطبان قرار دهد. 35 میلیون نفر از دارندگان سهام عدالت، دارنده سهام فملی هستند.

داده های رسمی منتشر شده به وسیله فملی

آیا برنامه های رستمی و مخبر تخیلی است؟

فملی در ۹ سال گذشته بیش از ۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده و حدود 60 هزار تن به تولید کاتد خود افزوده است. یعنی تولید کاتد در سال 1390، 235 هزار تن بوده و هم اکنون در مرز 300 هزار تن قرار دارد. و با این بهره وری، برای رسیدن به 1 میلیون تن کاتد باید حدود 35 میلیارد دلار و برای رسیدن به 2 میلیون تن کاتد باید تقریبا 60 میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام دهد. آیا این اعداد و ارقام برای مخبر و رستمی معنای مشخصی دارد و یا حتی یک بار هم چنین رقم هایی را بررسی کرده اند؟

با یک نگاه واقع بینانه و با ادامه وضعیت کنونی حاکم بر فملی، در سال ۱۴۱۰ حداکثر 83 هزار تن اضافه تولید خواهد شد و تولید کل ملی مس کشور به حدود 380 هزار تن در سال خواهد رسید و خبری از تولید 1 میلیون تن کاتد نیست.

اگر شرکت ملی مس بهره وری مانند شیلی می داشت و هزینه استخراج هر تن کاتد آن حدود ۲۲ هزار دلار بود، با صرف تقریبا 3 میلیارد دلار در سال های 1391 تا 1399 می بایست بیش از 134 هزار تن به تولید ملی مس اضافه می شد و تولید کل در سال 1401 باید به 370هزار تن می رسید.

این امکان وجود دارد که ملی مس به انقلابی در مدیریت و فناوری رسیده باشد(که اثر خود را در سالهای آینده نشان دهد) تا بتواند به ظرفیت های ادعا شده دست یابد، اما چنین اطلاعاتی در دسترس نیست و تاکنون اطلاع رسانی از این بابت اتفاق نیفتاده است.

نتیجه اینکه با فرض هزینه تولید 48 هزار دلار برای تولید هر تن کاتد، با 4 میلیارد دلار سرمایه گذاری آتی، به تولید ملی مس نهایتا 83 هزار تن افزوده می شود و به رقم نهایی کمتر از 380 هزار تن خواهد رسید که همچنان نسبت به ذخایر ارزشمندی که در اختیار دارد، ناچیز است. این نخستین بار نیست که اجرای سیاست انحصارگرایی باعث از بین رفتن بهره وی می شود و کشور را از میلیاردها دلار عایدی ارزی محروم می سازد.

به راستی در شرکت ملی مس و تیم اقتصادی دولت چه خبر است که چنین خطاهای محاسباتی سنگینی دارند؟

پایان/